Afyon Şirket Avukatı

Tüze (Özet) : Tüze, her şeyden önce bir düzen demektir. Fakat hukukun öngördüğü düzen, çalışarak gerçekleneşeli bir düzen bileğildir. Tüze, maşer ortamında insanların düpedüz nasıl davrandıklarını bileğil, nasıl davranmaları gerektiğini gösterir. Tüze, namına uyulmak ve uygulanmak dâhilin vardır. Adalet değeri nedeniyle, insanlar arası ilişkileri bir düzene katmak, maşeri hayatın gerçekleşmesini temin etmek gerek. İnsanlara, “Bana uy; Beni gerçekleştir” buyruğu ile seslenir. Tüze düzeni, doğduğu andan itibaren bireyin huzursına ikrar edilmesi ve uyulması müstelzim, katiyetle muhik kurallar olarak çıkar. İnsan, özgür bir varlıktır ve iradesini hukukun buyrukları doğrultusunda kullanabileceği kabilinden, onlara aykırı bir yönde bile kullanabilir. Bu nedenle maşer ortamında insanların davranış ve davranışlarının ahbaplık kurallarına uymaması, her çağ mümkündür. “İşte ahbaplık, ölümlü davranışlarını bileğerlendiren, çıkar çatışmalarına çözüm getiren kurallardan, normlardan meydana mevrut bir düzen, bir bütündür.” İnsan-ölümlü, ölümlü-tabiat ilişkilerinin insanlığın ortak çıkarı ve huzuru dâhilin evrensel ilkelerle güvence şeşna kızılınmasıdır. Tüze, âdemiyet seviyesi dâhilin göstergedir. Hukukun temeli, kaynağı üzerine birsonsuz fikir ortaya atıktır. Bunlar kaynağı: tanrı, derslik çıkarları, maşer sözleşmesi, tabiat ve insanlar olarak belirten görüşlerdir. Tüze Nedir Tüze, toplumun genel menfaatini yahut fertlerin ve toplumun ortak iyiliğini temin etmek maksadıyla konulan ve umum gücüyle desteklenen kaide, doğruluk ve seçimın bütünüdür. Henüz geniş bir tanılamamıyla ahbaplık, adalete yönelmiş maşeri yaşyalnız düzenidir. Tüze Kelime Manaı Tüze kelimesi Arapça “doğruluk” kökünden gelir ve doğruluk kelimesinin çoğulu olarak bilinmektedir (galat-ı meşhur). Gündüz feneriçda “doğruluk” kelimesinin çoğulu “beddua’kak”tır. Türk Anahtar Kurumu’na göre ahbaplık kelimesi, “Toplumu düzenleyen ve devletin yaptırım zorlaü belirleyen yasaların bütünüdür”. Bunun dışında hukukun “haklar” valörı da vardır. Mecazi anlamda ise, ahbaplık, ülfet valörında da kullanılır. Beceri Manaı Tüze dönemden döneme değişmiş olduğu dâhilin hala doyurucu bir tanılamam bünyelamamıştır. Kant “Tüzeçular hala hukukun tanılamamını aramaktadırlar” der. Hasetmüzde en çok ikrar edilen tanılamamı ise: “Sınırlı bir zamanda makul bir toplumdaki ilişkileri düzenleyen ve uyulması mutluluk zoruna (müeyyide) sargılanmış kurallar bütünüdür.” Ilmî bir disiplin olarak ahbaplık, kendi ortamında baz olarak ikiye ayrılır. Umumi olarak hukukun kişiler arası ilişkileri mevzu yer kısmına Özel Tüze, kişiler ile mutluluk yahut devleti oluşturan kurumlar arası ilişkileri düzenleyen kısmına ise Hep Hukuku adı verilir. Bu kocaoğlanrım roma hukukundan kalma bir ayrımdır (ius privatum-ius publicum). Uygar Tüze, Kâr Hukuku ve Devletler Özel Hukuku özel hukukun, buna tahsisat Kanunuesasi Hukuku, Ceza Hukuku ve İdare Hukuku umum hukukunun mirlıca ast dallarıdır. Tüze Kuralları ve Özellikleri Hukuku başka toplumu organizatör kurallar olan örf ve adetler, gelenekler ve dinlerden kocaoğlanran özellik mutluluk aracılığıyla güvenceye kızılınmış ve cebri yaptırımlara sahip olmasıdır. Tüze kuralları ölümlü davranışlarını düzenler ve bulunduğu toplumun porte hükümlarını taşır. Soyutluk ve genellik özelliği yardımıyla benzeşim nitelikteki mecmu durumlarda uygulanması sağlamlanır. Yapmış oldurım (Müeyyide) Tüze yerında yaptırım umum gücü ile uygulanır. Hukuka uymayı zorlama, uymayanları cezalandırma ve uyulmadığı durumlardaki zararları en aza indirmek dâhilin kullanılır. Tüze düzenini sağlamlamayı ve korumayı yalnızçlayan yaptırımlar gene ahbaplık düzeninin öngördüğü şekilde namına getirilir. Maddi ve manevi yaptırımlar olarak ikiye ayrılır. Maddi yaptırımlar hukuka aykırı durumlarda uygulanırken manevi yaptırımlar bu durumları kösteklemek dâhilin kullanılır. Ceza hukukunda ölüm, cezaevi ve varlık cezaları; anayasa hukukunda siyasetten men, vurgun metres; vergi hukukunda vergi ve kaçıntıçılık cezaları kabilinden değişik ahbaplık dallarında değişik yaptırımlar vardır. Hukukun Dayanağı Hukukun dayanağı ile dayalı çeşitli dönemlerde kuramlar üretilmiştir. Bunları sıralamamız icabında; şuuri bir irade olarak gharabelik kuramlar, irade dışı olarak gharabelik kuramlar ve pozitivist kuramlar. Bu kuramların kimilar felsefik bileğil ortaya konduğu dönemin problemlerını çözmek yahut siyasal görüşleri ahbaplık biliminde dile getirme ihtiyacından ortaya çıkmıştır. İdesi ve ideali adalet olan ahbaplık, genel olarak şu şekilde tanılamamlanabilir: “Tüze, adalete yönelmiş maşeri bir yaşyalnız düzenidir.” Bu tanılamamdan, hukukun üç ayrı fonksiyonu namına getirdiğini görmekteyiz. Bu fonksiyonlar düzen, kılgı yarar ve adalettir. Hukukun Toplumdaki Fonksiyonları 1. Düzen Fonksiyonu Hukukun bu fonksiyonu ile anlatılmak istenen, hukukun maşeri hayatı düzenleyip insanların barış ve güvenlik ortamında bir arada yaşamalarını sağlamlamaktır. 2. Kullanışlı Yarar (Toplumsal İhtiyaçların Huzurlanması) Hukukun kılgı amacını, maşeri gerçeklik belirler. Tüze bu fonksiyonu ile maşer ortamında canlı insanların, birbirleri ile oluşturmak zorunda oldukları ilişkilerini ve biyolojik, ruhsal bir varlık olarak insanın bünyesından kaynaklanan gereksinimlerinı huzurlamaya çkızılışır. Tüze bu fonksiyonu ile veladet, tezevvüç, ölüm vb. önemli biyolojik olayları da çeşitli hükümlerle düzenler. Hiçbir ahbaplık düzeni hayatın baz gerçeklerini görmezden gelemez. Tüze düzeni, insanın saf bünyesına ve bundan ileri mevrut ihtiyaçlarına yakışır olmak zorundadır. Tüze önemli ölçübile, ekonomik gerçeklere bile mecburdır; ekonomik gereksinimlara uymalı ve onları huzurlamalıdır. 3. Adalet Tüze bu fonksiyonu ile makul bir aranjman şeşna aldığı sosyal gereksinimlerı, özü salt bir denklik düşüncesi olan adalet ölçüsüne vurarak sağlıklı kimliğini kulaklıır. Hukukun idesi ve ideali adalettir. En güdük tanılamamıyla adalet, “bir denklik düşüncesi”dir. “Adalet, nesnel (objektif) ve öznel (sübjektif) olmak üzere dü değişik anlamda kullanılır. Adalet haddizatında ahlâki bir kavramdır; Bu kapsamda, yiğitlik, fazilet valörında kişisel bir özelliği deyimler. şahsiyet her çağ haklı olana yönelir, her insana kendine düşeni katmak uğrunda kesiksiz ve bileğdavranışmez bir çaba gösterir. İşte bu davranış ve çabayı gösteren adalet, özne (süje) ile dayalı oluşundan ötürü öznel (sübjektif) adalet olarak nitelenir. Bir yiğitlik olan öznel adaletin dışında ve ondan önce nesnel (objektif) bir adalet nosyonı vardır. Nesnel adalet, kişinin bir özelliğini bileğil, kişilerin konkre durumlarda gerçekleştireceği münasebet biçiminin bir özelliğini deyimler. İşte ahbaplık yerında hukuki porte olarak gır konusu olan adalet bile, bu nesnel anlamda adalettir. Çünkü ahbaplık, insanlar arası ilişkileri biçimlendiren, onlara görünür ve vergilanabilir bir düzen veren, bu amaca yönelen normlar bütünüdür.” Cemiyet dâhilindeki davranış ve ilişkilerin bileğerlendirilmelerini dâhileren kurallar mecmuü olarak ahbaplık, bu bileğerlendirmelerde adalet ölçüsünü kullandığı ve almak yerinde bulunmuş olduğuna göre, adaletin böylelikle, hukukun da bir bileğerlendirilme ölçüsü olacağı doğaldır. Tüze normlarında adalet acaba ne ölçübile yansıtılmıştır ? Bulunan ahbaplık ne denli adaletlidir ? İşte burada yasa üstü adalet nosyonı ortaya çıkmaktadır. Bu, bütün ahbaplık sistemine ve sistemlerine hükümran bulunan, nesnel ve salt bir porte niteliğindeki adalettir. Tüze bir maşer düzenini dâhilerir. Hukukun varlık sebebi bile adalettir; lazım bulunan düzeni sıyanet etmek, gerekse onu bileğdavranıştirmeyi meşrulaştırmak dâhilin her çağ adalete mirvurulur. Nesnel ve yasa üstü adalet hukukta huzurmıza yerleşmiş ahbaplık düzenlerinin asli örneği, olması müstelzim ahbaplık valörında ahbaplık idesi olarak çıkar. Bu niteliği ile adalet, bulunan ahbaplık düzenlerinin namına yakışır olup olmadığı açısından bir porte ve kıymetlendirme ölçüsü olabilir. Gene bu özelliği ile adalet, aynı zamanda hukukun idealidir. Hukukun yapmak amacını güttüğü şey adalettir. Birbirleri ile müspet ve aksi huzurlıklı ilişkilerde bulunan bu üç fonksiyon denge ortamında olduklarında, adil bir ahbaplık düzeninin gerçekleşmesi sağlamlanır. Olağan olarak bütün ahbaplık normları bu üç fonksiyonu da kapsar. Sonuç olarak ahbaplık, hem adaleti gerçekleştirecek, hem maşeri yaşyalnız uyacak, hem bile bu maşeri hayatın barış ortamında sürebilmesi dâhilin bir düzen görünümünü sağlamlamaya çkızılışacaktır.

https://www.arabacihukuk.com/